Άγιος Ματθαίος, Ηράκλειο

Νότια του Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Mηνά, περίπου 500 μ, σε μια ιστορική συνοικία του Ηρακλείου , είναι κτισμένος ο ναός του Αγίου Ματθαίου. Οι πρώτες αναφορές στους καταλόγους των εκκλησιών του Χάνδακα αποδεικνύουν, ότι ο πρώτος ναός ανήκει στη Β’ Βυζαντινή περίοδο, παραχωρήθηκε δε στην Μονή Αγ. Αικατερίνης Σινά σαν μετόχιο, όταν οι Τούρκοι μετέτρεψαν την Αγ. Αικατερίνη Σιναιτών σε τζαμί. Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα , αν εδώ συνέχισε και η λειτουργία της Σχολής ζωγραφικής της Αγ. Αικατερίνης, παρ’ όλο ότι γνωρίζουμε, πως η λειτουργία της Σχολής συνεχίσθηκε τόσο από τους δύο Καστροφύλακες, όσο και από τον Ιωάννη Κορνάρο, που είχαν φοιτήσει σε αυτήν. Την σημερινή του μορφή την πήρε μετά τον σεισμό του 1508 . Ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με τη ζωή της πόλης, καθώς εδώ εκκλησιάζονταν, επί πρώτης Τουρκοκρατίας, όλοι οι Χριστιανοί του Μεγάλου Κάστρου. Οι Σιναίτες την παραχώρησαν σαν κέντρο λατρείας στην Ι. Αρχιεπισκοπή Κρήτης Μετά την Άλωση του Χάνδακα ,στον Άγιο Ματθαίο,μετέφεραν εικόνες και άμβωνα, που μέχρι τότε κοσμούσαν την Αγ. Αικατερίνη. Σήμερα στο ναό φιλοξενείται μια αξιόλογη συλλογή εικόνων , μεταξύ αυτών και σπουδαία δείγματα της Ύστερης Κρητικής σχολής όπως ‘’η Σταύρωση’’ του Γεωργίου Καστροφύλακα, (1752) και ‘’ο Άγιος Τίτος και Σκηνές του βίου των 10 Μαρτύρων’’ του Ιωάννη Κορνάρου (1773). Σημαντικότερες όμως είναι αυτές της περιόδου της Κρητικής Σχολής: δυο ανυπόγραφες εικόνες του Μιχαήλ Δαμασκηνού (σημαντικότερη ο Άγιος Συμεών ο Θεοδόχος), η “Αγία Αικατερίνη” του Ιερεμία Παλλαδά, και αρκετές ανυπόγραφες, που αποδίδονται στους Παλαιόκαππα (Σταύρωση) και αρκετούς άλλους επώνυμους και γνωστούς.

Map