Αγία Ρουμελή

Ένα όνομα για δύο διαφορετικούς οικισμούς, την παλιά και τη νέα (τη μέσα και την έξω) Αγία Ρουμελή. Το παλιό χωριό βρίσκεται στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς (στο τέλος ουσιαστικά του Δρυμού) και εγκαταλείφθηκε μετά από μία μεγάλη πλημμύρα το Νοέμβριο του 1954. Εκεί υπάρχουν ακόμα τα παλιά σπίτια, μερικά από τα οποία, έχουν αρχίσει να ανακαινίζονται και διάφορες εκκλησίες με την κύρια αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα, στον χώρο του νεκροταφείου του οικισμού, στο Νότιο πέρας του οικισμού προς την θάλασσα. Ο καινούριος οικισμός άρχισε να οργανώνεται μετά το 1957 στη δυτική όχθη του ποταμού ,που διασχίζει και το φαράγγι. Εξαπλώθηκε κυρίως μετά τη δεκαετία του ’70, πάνω στην παραλία, όπου και το μικρό λιμάνι της Αγίας Ρουμέλης. Η πρόσβαση στην Αγία Ρούμελη είναι προσιτή μόνο δια θαλάσσης ή περπατώντας παράλληλα με την παραλία (το παλιό μονοπάτι -καλντιρίμι). Στην θέση του χωριού, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το νεκροταφείο της αρχαίας πόλης Τάρρα, τα ερείπια της οποίας υπάρχουν κυρίως στην ανατολική όχθη του ποταμού. Πάνω από τον οικισμό δεσπόζει ο Κούλες, τούρκικο κάστρο χτισμένο μεταξύ 1866-1869, με σαφώς προγενέστερη Ενετική φάση, μια και εσωτερικά υπάρχει παλιά εκκλησία. Τελευταία δημιουργήθηκε μονοπάτι πρόσβασης ,που ξεκινάει από το Ιατρικό κέντρο και τα ερείπια του ναού του Απόλλωνα. Επειδή είναι αρκετά απότομο, ίσως προτιμότερο για την ανάβαση είναι το παλιό μονοπάτι που ξεκινάει αμέσως αριστερά, μόλις διαβούμε το γεφύρι στην είσοδο του μέσα - παλιού χωριού και μετά το νεκροταφείο. Στο καινούριο χωριό επίσης βρίσκεται η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, χτισμένη πάνω σε ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής για την οποία χρησιμοποιήθηκε αρχαίο οικοδομικό υλικό ναού αφιερωμένου μάλλον στον Ταρραίο Απόλλωνα. Μπροστά δε από τον ερειπιώνα αυτό, από την άλλη πλευρά του δρόμου, διακρίνεται η θέση ρωμαϊκού οικοδομήματος που βρέθηκε βιοτεχνικό κέντρο παραγωγής γυάλινων αγγείων και μάζα απορριμμένης υαλόμαζας, σήμερα εκτεθειμένων στο αρχαιολογικό μουσείο Χανίων. Δυστυχώς ο όλος χώρος δεν έχει συστηματικά ανασκαφεί, πραγματοποιήθηκαν δε μόνον επιφανειακές έρευνες, σαν αυτή που κατέληξε στην αποκάλυψη του ρωμαϊκού εργαστηρίου. Σήμερα ο παραθαλάσσιος οικισμός αποτελεί κυρίως τουριστικό θέρετρο για τους περπατητές του φαραγγιού με μικρά ξενοδοχεία, ταβέρνες και με ναυτιλιακή επικοινωνία με τα λιμάνια της Σούγιας – Παλαιόχωρας καθώς και με τη Χώρα Σφακίων.

Map